Pigwy
Rośliny
Pigwa wielkoowocowa gruszkowa
odmiana zimowa, samopylna
Pigwa 'Champion’
odmiana zimowa, samopylna
Pigwa 'Portugal’
odmiana zimowa, samopylna
Pigwa wielkoowocowa 'Vranja’
odmiana zimowa, samopylna
Pigwa wielkoowocowa 'Konstantynopol’
samopylna
Pigwa 'Leskovac’
odmiana zimowa, samopylnaCzym jest pigwa pospolita?
Pigwa pospolita (Cydonia oblonga) to owocowe drzewo liściaste z rodziny różowatych, wywodzące się z Azji Mniejszej, Iranu i Syrii. Od wieków ceniona za swoje właściwości zdrowotne, aromatyczne owoce oraz szerokie zastosowanie w kuchni i medycynie naturalnej. Pigwa to jedno z najstarszych drzew owocowych uprawianych przez człowieka. W Polsce często określana jest mianem „polskiej cytryny” ze względu na intensywnie kwaśny smak i bogactwo witaminy C.
Drzewo pigwy osiąga wysokość od 5 do 8 metrów i charakteryzuje się rozłożystą koroną oraz owalnymi liśćmi o długości 7–12 cm. W maju pigwa kwitnie dużymi, bladoróżowymi kwiatami, które przyciągają owady zapylające. Owoce pigwy mają kulisty lub owalny kształt, a ich średnica wynosi od 6 do 12 cm. Skórka dojrzałych owoców jest intensywnie żółta, często pokryta woskowym nalotem. Miąższ pigwy jest twardy, kwaśny i bogaty w pektyny, witaminy oraz minerały. Owoce pigwy nie nadają się do jedzenia na surowo, ale doskonale sprawdzają się w przetworach.
Pigwa kwitnie późno, przypada ono zazwyczaj w połowie maja. Owoce osiągają dojrzałość jesienią – w październiku i listopadzie, a przy dobrych warynkach uprawy mogą ważyć nawet kilogram. Dojrzałe owoce pigwy emanują silnym, charakterystycznym zapachem, który dodatkowo wzmacnia ich walory kulinarne.
Pod względem kształtu pigwa dzieli się na:
- Pigwę jabłkową – owoce przypominają jabłka, mają bardziej regularny kształt,
- Pigwę gruszkową – owoce wydłużone, kształtem zbliżone do gruszek.
Pigwa a pigwowiec – jakie są różnice?
Pigwa pospolita i pigwowiec to dwie różne rośliny, choć często są ze sobą mylone. Pigwa pospolita (Cydonia oblonga) to drzewo owocowe, które rodzi duże, żółte owoce o twardym miąższu, które są doskonałe do przetworów. Pigwowiec (Chaenomeles) to natomiast krzew o mniejszych owocach, bardziej aromatycznych i jeszcze bardziej cierpkich niż pigwa. Pigwowiec jest częściej uprawiany jako roślina ozdobna, a jego owoce są wykorzystywane głównie do produkcji syropów i galaretek ze względu na wysoką zawartość pektyn.
Popularne odmiany pigwy – która najlepsza do przetworów?
Wśród odmian pigwy wyróżnia się:
- Leskovac – szybko rosnąca,
- Portugal – odmiana o dużych owocach, idealna do dżemów,
- Konstantinopolitanka – popularna w Europie Środkowej,
- Vranja – jedna z największych odmian pigwy,
- Champion – polecana do uprawy amatorskiej,
- Wielkoowocowa gruszkowa – o wyjątkowo dużych owocach.
Jakie wymagania ma pigwa i jak ją uprawiać w Polsce?
Pigwa najlepiej rośnie na żyznych, próchniczych glebach o lekko kwaśnym lub obojętnym odczynie. Preferuje stanowiska dobrze nasłonecznione i osłonięte od silnych wiatrów. W pierwszych latach po posadzeniu wymaga regularnego podlewania, zwłaszcza w okresie wzrostu i owocowania. Drzewo pigwy jest podatne na mróz, więc w chłodniejszych rejonach należy ją zabezpieczać na zimę.
Najczęstsze choroby i szkodniki pigwy – jak je zwalczać?
Pigwa jest podatna na kilka chorób i szkodników, w tym:
- Mączniak – biały nalot na liściach; można go zwalczać opryskami na bazie siarki lub ekologicznych środków.
- Przędziorek – drobne pajęczynki, osłabiające liście; pomocne są naturalne wyciągi roślinne, np. z czosnku lub pokrzywy.
- Parch – plamy na owocach i liściach; skuteczne są opryski miedziowe i regularne usuwanie zakażonych liści.
- Zaraza ogniowa – groźna bakteria, najlepiej usuwać zakażone części rośliny i unikać nadmiernego nawożenia azotem.
Właściwości zdrowotne pigwy – dlaczego warto ją jeść?
Pigwa jest bogata w witaminę C, polifenole i minerały, takie jak potas, żelazo, wapń i magnez. Dzięki dużej zawartości pektyn wspiera trawienie, działa przeciwzapalnie i wzmacnia odporność. Owoce pigwy najczęściej wykorzystuje się do produkcji przetworów, takich jak marmolady, konfitury, nalewki i dżemy. Suszona pigwa jest doskonałym dodatkiem do herbaty.
W medycynie naturalnej pigwa wykorzystywana jest w postaci naparów i syropów, które pomagają łagodzić dolegliwości trawienne, wzmacniają odporność oraz korzystnie wpływają na drogi oddechowe. Olej z pestek pigwy stosowany jest w kosmetyce jako naturalny środek nawilżający i przeciwzapalny.
FAQ – Najczęściej zadawane pytania
- Czy pigwa nadaje się do jedzenia na surowo?
Nie, miąższ pigwy jest bardzo twardy i cierpki. Najczęściej wykorzystuje się ją w przetworach, takich jak dżemy, marmolady i nalewki.
- Jak długo można przechowywać owoce pigwy?
Owoce pigwy mogą być przechowywane przez kilka tygodni w chłodnym, przewiewnym miejscu. Należy unikać owoców popękanych, ponieważ szybciej się psują. - Jak przyspieszyć dojrzewanie owoców pigwy?
Pigwę można przechowywać w towarzystwie jabłek lub bananów, które wydzielają etylen – gaz przyspieszający dojrzewanie.