Porzeczka czarna 'Ben Lomond’ na pniu 

Nie każda porzeczka musi rosnąć przy ziemi – są odmiany, które z powodzeniem można prowadzić w formie piennej, łącząc walory użytkowe z estetyką ogrodu. Właśnie taka jest czarna porzeczka 'Ben Lomond’ (Ribes nigrum 'Ben Lomond’), wyhodowana w szkockim Instytucie w Dundee z myślą o trudnych, chłodnych warunkach. Co ciekawe, nazwę zawdzięcza słynnemu szkockiemu szczytowi Ben Lomond – a jej owoce, podobnie jak góra, robią wrażenie: są duże, czarne, błyszczące i bardzo soczyste. Dzięki formie piennej zbiór staje się prostszy, a sam krzew może stać się ozdobą działki, ogrodu użytkowego lub tarasu. To propozycja dla tych, którzy cenią nie tylko smak owoców, ale i wygodę oraz porządek w nasadzeniach.

Pokrój krzewu i wzrost

Forma pienna porzeczki 'Ben Lomond’ wyróżnia się kulistą, regularną koroną osadzoną na prostym, mocnym przewodniku. Krzew osiąga około 1,2 metra wysokości, nie rozrasta się przy ziemi i nie zagłusza sąsiadujących roślin. Pokrój jest zwarty, dobrze reaguje na cięcie i zachowuje estetyczny wygląd przez cały sezon. To sadzonka, która szczególnie dobrze sprawdza się w nasadzeniach szpalerowych, przy ścieżkach, w ogrodach uporządkowanych lub dekoracyjnych.

Kwiaty i liście

Kwiaty porzeczki 'Ben Lomond’ pojawiają się w drugiej połowie kwietnia. Są drobne, niepozorne, zebrane w grona i chętnie odwiedzane przez pszczoły oraz inne zapylacze. Liście mają intensywnie zielony kolor, są duże i błyszczące, stanowią ozdobę krzewu przez cały sezon wegetacyjny. 

Owoce

Owoce wyróżniają się wielkością i barwą – skórka jest gruba, błyszcząca, niemal grafitowo-czarna, a miąższ jędrny, pełen soku i intensywnie porzeczkowego aromatu. Grona są krótkie, zwarte, co zapobiega opadaniu owoców.

Porzeczka 'Ben Lomond’ w formie piennej zaczyna owocować już w drugim roku po posadzeniu. Owoce dojrzewają na początku lipca i pojawiają się obficie w zwartej, kulistej koronie, co ułatwia zbiór bez konieczności schylania się. Grona dojrzewają równomiernie, a dzięki zwartości nie ma problemu z ich osypywaniem. Plon jest regularny i zadowalający przez wiele lat – zwłaszcza przy zachowaniu systematycznego cięcia odmładzającego.

Stanowisko i gleba

Odmiana preferuje stanowiska słoneczne lub lekko zacienione, w których ma zapewnioną odpowiednią ilość światła i ciepła. Gleba powinna być żyzna, próchniczna i umiarkowanie wilgotna – porzeczka źle znosi skrajne przesuszenie oraz zalewanie. Odczyn gleby najlepiej lekko kwaśny lub obojętny. Forma pienna wymaga stanowisk osłoniętych od wiatru, zwłaszcza w pierwszych sezonach uprawy.

Sadzenie i pielęgnacja

Sadzonki pienne warto sadzić głębiej, tak aby pień był dobrze ustabilizowany. W pierwszych latach wskazane jest mocowanie przy paliku. Po posadzeniu warto ściółkować podstawę krzewu, co chroni korzenie przed przesychaniem i wahaniami temperatury. Pielęgnacja sprowadza się do corocznego usuwania najstarszych pędów w koronie, co poprawia jej przewiewność i pobudza wzrost młodych, owocujących przyrostów. Nie trzeba przy tym ingerować w sam pień – jego wysokość i forma pozostają stałe.

Zapylanie

’Ben Lomond’ to odmiana samopylna – owocuje niezależnie od obecności innych krzewów. Jednak w towarzystwie innych odmian czarnej porzeczki, takich jak 'Titania’ czy 'Ometa’, możliwa jest delikatna poprawa plonowania.

Zastosowanie owoców

Owoce tej odmiany świetnie sprawdzają się w przetwórstwie domowym – szczególnie jako baza do soków, dżemów, galaretek oraz nalewek. Ich ciemna barwa i intensywny aromat czynią je wartościowym składnikiem zarówno w kuchni, jak i w domowej apteczce. Owoce nadają się również do mrożenia – nie tracą jędrności ani smaku po rozmrożeniu.

Odporność na mróz i choroby

Odmiana ta została wyhodowana w chłodnym klimacie szkockim, dzięki czemu charakteryzuje się wysoką odpornością na niskie temperatury – nie wymaga okrywania zimą. Wyróżnia się również podwyższoną odpornością na antraknozę, rdzę wejmutkowo-porzeczkową oraz amerykańskiego mączniaka agrestu. To doskonały wybór do ogrodów ekologicznych, w których ogranicza się chemiczną ochronę roślin.

Dlaczego warto wybrać tę odmianę

• Wygodna forma pienna – łatwy dostęp do owoców i elegancki wygląd
• Regularne i obfite plonowanie już od drugiego roku uprawy
• Duże, aromatyczne owoce idealne do przetworów i mrożenia
• Odporność na mróz i choroby – bezpieczna uprawa w każdych warunkach

Częste pytania o porzeczkę 'Ben Lomond’ na pniu

Czy porzeczka w tej formie może rosnąć w donicy?
Tak, ale pojemnik musi mieć odpowiednią głębokość i drenaż – oraz stały dostęp do wody i składników odżywczych.

Jak formować koronę porzeczki na pniu?
Wystarczy corocznie usuwać 2–3 najstarsze pędy i pozostawiać młode przyrosty – to zachowuje zdrowy, produktywny pokrój.

Czy można sadzić ją w ogrodzie ozdobnym?
Jak najbardziej – forma pienna świetnie komponuje się z rabatami, ścieżkami i ogrodami warzywno-owocowymi z elementem dekoracyjnym.

Cechy sadzonki

• Wysokość sadzonki: 120 - 130 cm
• Wiek sadzonki: 2 lata
• Forma: sadzonka z całym korzeniem (zabezpieczona na czas transportu)
• Podkładka: Złota porzeczka 'Ribes aureum Pursh'