Morele
Rośliny
Morela 'Harcot’
obcopylna(6)
31,00 zł
Morele – sadzonki moreli
Morele (Prunus armeniaca) to drzewa owocowe, które łączą walory ozdobne z użytkowymi. Zachwycają bardzo wczesnym kwitnieniem, a latem dają dorodne, złocistopomarańczowe owoce o wyjątkowym aromacie. Uprawa moreli w Polsce staje się coraz popularniejsza, zwłaszcza w cieplejszych regionach kraju, gdzie drzewa te dobrze dojrzewają i regularnie plonują. Sadzonki moreli w naszej szkółce oferujemy jako jednoroczne lub dwuletnie drzewka, najczęściej z odkrytym korzeniem, szczepione na podkładkach dostosowanych do warunków klimatycznych i glebowych.
Jak wygląda drzewo moreli
Drzewo morelowe rośnie średnio silnie i osiąga od 3 do 6 metrów wysokości, w zależności od odmiany i użytej podkładki. Korona zazwyczaj jest kulista lub luźna, co ułatwia prowadzenie i zbiór. Liście mają sercowaty kształt i intensywną zieleń, a wiosną pojawiają się na tle białoróżowych kwiatów. Kwitnienie moreli przypada zwykle na kwiecień, ale w cieplejszych rejonach kraju kwiaty mogą rozwinąć się już pod koniec marca. Wczesne kwitnienie jest widowiskowe, lecz niesie ryzyko uszkodzenia pąków przez przymrozki.
Owoce – smak, wygląd i trwałość
Owoc moreli ma kulisty lub lekko owalny kształt, gładką skórkę w odcieniach od żółtego po intensywnie pomarańczowy, często z czerwonym rumieńcem. Miąższ jest soczysty, słodki, aromatyczny i łatwo odchodzi od pestki. Dojrzałe owoce zbiera się od lipca do sierpnia w zależności od odmiany. Świeże morele są nietrwałe i najlepiej spożyć je w ciągu kilku dni od zbioru, ale doskonale nadają się na kompoty, konfitury, dżemy i suszone owoce. Suszone morele zachowują wysoką wartość odżywczą i są chętnie wykorzystywane jako zdrowa przekąska.
Wymagania stanowiskowe i glebowe
Morela to drzewo ciepłolubne i światłożądne. Najlepiej rośnie w pełnym słońcu, w miejscach osłoniętych od wiatru, np. przy ścianach budynków lub na południowych skarpach. Gleba powinna być żyzna, przepuszczalna, średnio wilgotna. Drzewo źle znosi zastoiska wodne, ale także długotrwałą suszę. W rejonach Polski o łagodniejszym klimacie (Dolny Śląsk, Małopolska, Lubelszczyzna) plonowanie jest najpewniejsze.
Sadzenie i pielęgnacja moreli
Sadzonki moreli najlepiej sadzić jesienią, gdy ziemia jest jeszcze ciepła, lub wczesną wiosną, zanim ruszy wegetacja. Młode drzewko warto palikować i zabezpieczyć przed gryzoniami.
Cięcie moreli wykonuje się głównie latem, tuż po zbiorach. To najbezpieczniejszy termin, który ogranicza ryzyko infekcji kory i drewna. W pierwszych latach formuje się koronę, później utrzymuje ją prześwietloną i niezbyt zagęszczoną.
Owocowanie – po ilu latach i jak często
Morela zwykle wchodzi w owocowanie po 2–4 latach od posadzenia, przy czym termin zależy od odmiany i podkładki. Drzewka szczepione na podkładkach silnie rosnących owocują nieco później, natomiast na karłowych – szybciej. W sprzyjających warunkach morela owocuje co roku, choć w latach z przymrozkami wiosennymi plony mogą być słabsze. Zdarza się też przemienne owocowanie, czyli obfity plon co drugi rok.
Zapylanie
W ofercie dostępne są odmiany samopylne oraz obcopylne. Samopylna sadzonka moreli poradzi sobie nawet w pojedynkę, ale posadzenie obok innej odmiany zwykle zwiększa ilość i jakość owoców. Warto więc planować nasadzenia tak, aby w sadzie znalazły się przynajmniej dwa różne drzewka.
| Odmiana | Termin | Samopylność | Pestka | Smak / miąższ | Zastosowanie | Uwaga |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Early Orange | wczesna (VII) | samopylna | zwykle odchodzi | słodka, aromatyczna | deser / przetwory | świetna do małych ogrodów |
| Harcot | średnia (koniec VII) | obcopylna* | półodchodząca | duże, wyraziste owoce | deser | z zapylaczem plon wyraźnie wyższy |
| Somo | średnia (koniec VII) | samopylna | półodchodząca | słodka, plenna | uniwersalna | bardzo dobra w mononasadzeniach, z partnerem jeszcze lepiej |
| Wczesna z Morden | średnia (VII) | samopylna | odchodzi | aromatyczna | przetwory | stabilna w polskich warunkach |
| Zaleszczycka | późna (VIII) | samopylna | odchodzi | klasyczny „morelowy” aromat | deser / suszenie | lubi ciepłe, suche stanowiska |
| Goldrich | średnio-późna (VIII) | częściowo samopylna | odchodzi | jędrna, słodko-kwaśna | przetwory | z zapylaczem (np. Early Orange / Harcot) owocuje pełniej |
Odporność na mróz i choroby
Odporność na mróz zależy od odmiany i podkładki. Drzewa najlepiej rosną w rejonach cieplejszych, a w chłodniejszych warto wybierać odmiany sprawdzone w polskich warunkach. Kwiaty są szczególnie wrażliwe na wiosenne przymrozki – to główny powód utraty plonów.
Z chorób najczęściej pojawia się brunatna zgnilizna, dziurkowatość liści, a lokalnie także rak bakteryjny. Wśród szkodników spotykane są mszyce i owocnice. Regularne cięcie i dbałość o przewiewną koronę ograniczają ryzyko infekcji.
Dlaczego warto posadzić morelę
- piękne, wczesne kwitnienie ozdabia ogród,
- zdrowe i smaczne owoce można jeść świeże i przetwarzać,
- szybkie wejście w owocowanie przy dobrze dobranej podkładce,
- możliwość wyboru odmian samopylnych, które nie wymagają zapylacza,
- drzewo łatwe w prowadzeniu, nadające się do przydomowych sadów i ogrodów.
Najczęściej zadawane pytania o morele
Jak wygląda drzewo moreli?
Drzewko morelowe dorasta do 3–6 m, ma kulistą, luźną koronę i szerokie, sercowate liście.
Kiedy kwitnie morela?
Zwykle w kwietniu, lecz w cieplejszych rejonach Polski kwiaty rozwijają się już w końcu marca, co naraża je na przymrozki.
Dlaczego morela nie owocuje?
Najczęstsze przyczyny to przemarznięcie kwiatów, brak zapylacza w pobliżu, zbyt młode drzewo lub niewłaściwe cięcie.
Po ilu latach owocuje morela?
W zależności od odmiany i podkładki po 2–4 latach od posadzenia.
Kiedy przycinać morele?
Najbezpieczniej latem, po zbiorach – wtedy ryzyko chorób kory i drewna jest najmniejsze.
Czy morela owocuje co roku?
Przy sprzyjającej pogodzie tak, ale w latach z silnymi przymrozkami zdarza się przemienne owocowanie.