Kategorie
Rośliny
Pochodzenie i historia porzeczki
Porzeczki jedzone były już w czasach starożytnych, a w czasach średniowiecznych były doceniane przez lekarzy ze względu na ich własności zdrowotne. Co ciekawe nazwa naukowa porzeczki, powstała wskutek pomyłki, gdyż tłumacząc ją z arabskiego, oznacza rabarbar. Porzeczki możemy często znaleźć w przydomowych ogrodach.
Charakterystyka porzeczki
Krzewy porzeczki to popularne krzewy owocowe z rodziny agrestowatych, uprawiane ze względu na swoje smaczne i zdrowe owoce. Krzewy porzeczki są zwykle małe, osiągają wysokość do 2 metrów. Są to rośliny wieloletnie, które zwykle nie tracą liści zimą. Liście porzeczki są zielone i zwykle mają pięć klap. Kwitną wczesną wiosną, przed liśćmi, a ich kwiaty są drobne i niepozorne. Owoce porzeczki są drobne i kuliste, o średnicy 5-10 mm.
Owoce porzeczki mają intensywny, kwaskowy smak i aromat, do tego są bogate w witaminy, minerały i przeciwutleniacze. Porzeczki czerwone są zwykle słabsze i mniej kwaśne niż owoce czarne, a ich skórka jest cienka i delikatna. Czarne porzeczki są bardziej kwaśne i mają twardszą skórkę, ale są bogatsze w witaminę C.
Istnieją dwie główne odmiany porzeczek: czarne (czarne jagody) i czerwone (czerwone jagody). Oto kilka z ciekawszych w uprawie odmian porzeczki:
- Porzeczka czerwona ‘Jonkheer van Tets’ krzaczasta,
- Porzeczka czarna ‘Titania’ krzaczasta,
- Porzeczka biała ‘Blanka’ krzaczasta,
- Porzeczka czerwona ‘Rolan’ krzaczasta
Jakie wymagania ma porzeczka
Porzeczki lubią każdą glebę, można je uprawiać na terenie całego kraju. Jedynie odmiany czerwone i białe są wrażliwe na susze. Dobrze jest mieć słoneczne lub półcieniste stanowiska. Porzeczki są roślinami mrozoodpornymi, ale wymagają ochrony przed wiatrem.
Uprawa i pielęgnacja
Porzeczki można uprawiać z sadzonek lub przez sadzenie pędów. Sadzonki porzeczki najlepiej sadzić wczesną wiosną lub jesienią, aby korzenie miały czas na ugruntowanie się przed zimą. Porzeczki wymagają regularnego podlewania, zwłaszcza w czasie suszy. Co 3-4 lata nawozimy drzewko i regularnie przesadzamy mocno zagęszczone krzewy i wycinamy stare, słabo owocujące pędy.
Właściwości i zastosowanie
Owoce porzeczki są bogate w witaminy, minerały i przeciwutleniacze. Mają właściwości przeciwbakteryjne, przeciwzapalne i przeciwwirusowe. W medycynie ludowej wykorzystywane są m.in. do łagodzenia zapalenia gardła, czy na poprawę odporności. Ze względu na swoje właściwości antyoksydacyjne, owoce porzeczki są polecane w diecie przeciwutleniaczowej.
Owoce porzeczki można spożywać na surowo lub wykorzystywać do produkcji soków, dżemów, galaretek, marmolad, nalewek czy wina. Owoce porzeczki są również popularnym dodatkiem do wypieków, deserów, a także mięs i sosów. W medycynie naturalnej stosowane są jako składnik wielu preparatów wzmacniających układ odpornościowy.Sadzonki porzeczki - gdzie i jak sadzić?
Sadzonki porzeczki sadzi się najlepiej na słonecznym lub półcienistym stanowisku, w dobrze przepuszczalnej glebie. Należy pamiętać, że rośliny te wymagają dostępu do wody, ale nie lubią nadmiernego namaczania. Warto sadzić je w grupach, aby zwiększyć plonowanie i poprawić zapylanie. Przy sadzeniu należy pamiętać o zachowaniu odpowiedniej odległości między roślinami, zwykle wynosi ona około 1-1,5 metra.
Zbiór i przechowywanie owoców
Owoce porzeczki zbiera się zwykle w lipcu lub sierpniu, w zależności od odmiany i warunków pogodowych. Po zebraniu należy je przechowywać w chłodnym i suchym miejscu, np. w lodówce lub spiżarni. Owoce porzeczki są dość delikatne i nie nadają się do przechowywania przez długi czas, dlatego warto spożyć je jak najszybciej po zbiorze.
Zapylanie porzeczki
Niektóre odmiany porzeczki są samopylne, a inne wymagają zapylaczy. Odmiany samopylne często mają mniejsze plony niż te, które wymagają zapylaczy. Warto wybrać odmiany, które dobrze się uzupełniają i zapewnią sobie obfite plony.